تیرآهن
تیرآهن یکی از مقاطع فلزی است که در ساخت و ساز به‌ویژه برای سازه‌های فلزی و بتن آرمه کاربرد دارد. این محصول فولادی عمدتاً برای تحمل و انتقال بارهای فشاری و خمشی استفاده می‌شود و از جمله مهم‌ترین اجزای ساختاری در ساختمان‌ها، پل‌ها، برج‌ها و سایر سازه‌ها است.
انواع تیرآهن
تیرآهن‌ها بر اساس شکل و ابعاد در چند نوع مختلف تولید می‌شوند که رایج‌ترین آنها عبارتند از:
1. تیرآهن IPE (استاندارد اروپا)
- ویژگی‌ها: تیرآهن IPE یا تیرآهن "آی" شکل به دلیل شکل ظاهری آن به این نام معروف است. این تیرآهن دارای بال‌های نازک و ضخامت یکنواخت است.
- کاربردها: در ساخت و سازهای متداول، به خصوص در ستون‌ها، تیرهای اصلی و فرعی به کار می‌رود. این نوع تیرآهن در ایران و اروپا به عنوان استاندارد استفاده می‌شود.
2. تیرآهن INP (استاندارد روسیه و چین)
- ویژگی‌ها: این نوع تیرآهن نیز به شکل "آی" است اما تفاوت آن با IPE در این است که ضخامت بال‌های تیرآهن INP از ابتدا تا انتها تغییر می‌کند، به این صورت که بال‌ها در نزدیکی جان نازک‌تر و در انتها ضخیم‌تر هستند.
- کاربردها: بیشتر در مناطق خاصی مانند روسیه و چین استفاده می‌شود و در سازه‌هایی که به تحمل بارهای سنگین نیاز دارند کاربرد دارد.
3. تیرآهن H یا IPB (تیرآهن هاش)
- ویژگی‌ها: این تیرآهن به شکل H است و نسبت به نوع IPE بال‌های پهن‌تری دارد که این باعث می‌شود در برابر بارهای خمشی و فشاری بسیار مقاوم باشد.
- کاربردها: این نوع تیرآهن به دلیل قدرت بالا و ظرفیت تحمل بیشتر، در سازه‌های سنگین مانند پل‌ها، برج‌ها، ستون‌های سازه‌های بلند و اسکلت فلزی ساختمان‌های بزرگ استفاده می‌شود.
ابعاد و استانداردها
تیرآهن‌ها بر اساس ارتفاع و وزن در سایزهای مختلف تولید می‌شوند. اندازه تیرآهن‌ها با ارتفاع جان آنها مشخص می‌شود و معمولاً از 80 میلی‌متر تا 600 میلی‌متر متغیر است. برای مثال، تیرآهن 140 به این معناست که ارتفاع جان تیرآهن 140 میلی‌متر است.
کاربردهای تیرآهن
تیرآهن در سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله:
- ساختمان‌سازی: تیرآهن‌ها در ساخت اسکلت فلزی ساختمان‌ها، ستون‌ها، سقف‌ها و پل‌ها به کار می‌روند. استفاده از تیرآهن باعث می‌شود سازه‌ها در برابر بارهای مختلف مانند باد، زلزله و وزن ساختمان مقاوم‌تر باشند.
- پل‌ها: تیرآهن‌های H یا IPB به دلیل مقاومت بالا در پل‌سازی به کار می‌روند.
- سازه‌های صنعتی و سنگین: در سوله‌ها، کارخانجات و انبارهای صنعتی که به سازه‌های بزرگ و مقاوم نیاز دارند، تیرآهن‌های با اندازه بزرگ و وزن سنگین استفاده می‌شود.
استانداردهای تیرآهن
تولید تیرآهن‌ها در کشورهای مختلف بر اساس استانداردهای ملی و بین‌المللی انجام می‌شود. برخی از این استانداردها عبارتند از:
- استاندارد DIN 1025: که برای تیرآهن‌های IPE به کار می‌رود.
- استاندارد EN 10034: استاندارد اروپایی برای تولید تیرآهن.
- استاندارد ملی ایران ISIRI 1791: برای تولید تیرآهن در ایران.
نکات مهم در خرید تیرآهن
هنگام خرید تیرآهن باید به موارد زیر توجه کرد:
- کیفیت و استاندارد: تیرآهن باید از تولیدکنندگان معتبر با استانداردهای جهانی خریداری شود تا مقاومت لازم را داشته باشد.
- اندازه و نوع تیرآهن: بسته به نوع پروژه باید نوع و سایز تیرآهن به‌درستی انتخاب شود. به عنوان مثال، برای سازه‌های سنگین باید از تیرآهن‌های H استفاده شود.
- وزن تیرآهن: وزن تیرآهن بر اساس استاندارد و نوع آن مشخص می‌شود. وزن تیرآهن از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا در مقاومت و پایداری سازه تأثیر زیادی دارد.
